Kritisch denken - Les 1
Kritisch denken - Les 1
Soms is één simpele gedachte genoeg om de fundering van een compleet gedachtensysteem te doen schudden...
Tijdens een jongerensportkamp tegen het eind van 1999 had ik ineens een spontane openbaring.
“Zorg ervoor dat je kinderen genoeg water drinken,“ werd ons verteld. “Hydrateren, hydrateren, hydrateren, dat is de sleutel.”
“Geen probleem,” dacht ik. “Iedereen kent dit basisprincipe van de voedingswetenschappen.”
Toen realiseerde ik mij iets….
Toen ik als kind aan sport deed, werd water slechts uitgedeeld als een beloning. Zelfs als we even een moment rust hadden aan de waterfontein, dan hield onze trainer de tijd in de gaten zodat we niet teveel zouden drinken. “Je krijgt er pijn in je zij van!” zeiden ze. Sterker nog, tijdens de rust kregen we alleen plakjes sinaasappel, want drinken zou “ons kramp bezorgen en ons vertragen”.
Toen herinnerde ik me mijn vaders sportervaring toen hij een kind was. In zijn generatie namen atleten zelfs zouttabletten – soms in grote hoeveelheden. Trainers beschouwden hydrateren tijdens een wedstrijd als taboe.
Ka-zip (of hoe het dan ook klinkt als de sluiter van een camera klikt)! Ik had één van die fotografische ervaringen, waarin een waarheid ineens scherpgesteld wordt en voor altijd bij je blijft…
Wetenschap is niet statisch. Wetenschap verandert met het verstrijken der tijd. Het waarneembare bewijs verandert niet, maar de wetenschappelijke interpretatie ervan verandert…
In mijn eenvoudige illustratie hadden drie generaties atleten te maken met drie verschillende denkbeelden met betrekking tot de voedingswetenschappen. Het waarneembare bewijs met betrekking tot water en het menselijk lichaam veranderde niet, maar de wetenschappelijke presentatie (en in het bijzonder, de publieke perceptie) van dat bewijs avanceerde op zijn minst drie keer in slechts enkele decennia.
Om de een of andere reden daagde die simpele gedachte mij uit.
Om de een of andere reden brak op dit onbeduidende moment in mijn leven een dam, wat een vloedgolf van verreikende vragen deed uitstromen.
Ik moest opnieuw het waarneembare bewijs onder ogen nemen. Het was tijd om mijn decennia oude vooronderstellingen ten aanzien van wetenschap, natuur en technologie te onderzoeken. Ik besloot terug te gaan naar de basis van het grote geheel van de wereld om me heen… ik begon te lezen en te studeren…
